25 Ocak 2009 Pazar

Türkmenistan

Derleyen 1: Parahat Y. Gylyjov: pgylyjow@yahoo.com
Bilgiye bağlantı: http://paroyg.blogspot.com/

Derleyen 2: Kadir M. Turken: kadirmturken@hotmail.com
BAYRAĞI


Yeşil zemin üzerine gönder tarafında içerisinde geleneksel Türkmen Kilim Motiflerinin bulunduğu kırmızı bir şeridin ve ucu gönder tarafına bakan, bayrağın yukarı kısmında bulunan ve ucunda beş adet beyaz beş köşeli yıldızın bulunduğu beyaz bir hilalin koyulması ile oluşturulmuştur. Ay Türk Devleti olduğunu 5 yıldız 5 vilayetini simgeler.



DEVLET BAŞKANI
Gurbangulı Berdımuhammedov


Gurbangulı Malikkuliyeviç Berdımuhammedov’un Biyografisi1957 yılında Türkmenistan’ın Aşkabat şehrine bağlı Geok-Tepinski Bölgesinin Babarap köyünde dünyaya gelmiştir. 1979 yılında Türkmenistan Diş Hekimliği Fakültesi’nden mezun olan Kurbangulı Berdımuhammedov uzun yıllar diş hekimi olarak çalıştı. 1987 yılında Moskova’ya doktora yapmak için giden Berdımuhammedov doktorasını 1990 yılında tamamlamıştır. 1990-1995 yılları arasında Berdımuhammedov Diş Hekimliği Fakültesinde önce asistan, sonra ise Dekanlık görevine getirilmiştir. Türkmenbaşı’nın elinden tutmasıyla politika kariyerine başlayan Berdımuhammedov 1995 yılında Aşkabat Stomotoloji Merkezi Başkanlığına getirildi. Ardından Tıp Üniversitesi Rektörlüğüne atandı. Daha sonra 28 Mayıs 1997 yılında Sağlık Bakanlığına getirildi. Ardından 1998 yılında Türkmenbaşı adına Uluslararası Tıp Merkezinin başına getirildi.Berdımuhammedov 3 Nisan 2001 yılında Tıp, Eğitim ve Bilimden sorumlu Başbakan Yardımcılığına getirildi. Ağustos 2004’ten itibaren sorumluluk alanı genişletilerek Kültür ve Basından da sorumlu kılındı. Ayların ve günlerin isimlerinin değiştirilmesinde ve Ruhname’nin hazırlanmasında etkin rol oynadı.Gurbangulı M. Berdımuhammedov,Türkmenistan hükümetinde koltuğunu en istikrarlı ve uzun süre koruyan bakan olarak bilinmektedir. Ancak Berdımuhammedov Türkmenbaşı’nın özel doktorluğunu da yapmıştır. Berdımuhammedov’n Türkmenbaşı’nın kararlarını etkileyen birkaç politik figürden birisi olduğu ifade edilmektedir. Son dönemlerde Türkmenistan’ın uluslararası organizasyonlarda Berdımuhammedov temsil etmekteydi. Bu anlamda 28 Kasım 2006’da yapılan son BDT liderleri toplantısında Türmenistan’ı Berdımuhammedov temsil etmiştir. Bazı kaynaklara göre Türkmenbaşı geçtiğimiz aylarda kendisi yerine varis olarak Berdımuhammedov’u göstermişti.23 Aralık 2006 tarihinde Berdımuhammedov hükümetteki görevlerinden istifa ederek yerine Başıma Sapıyeva’yı atamış ve kendisi Devlet Başkanlığı vekalet görevini üstlenmiştir. 11 Şubat 2007 tarihinde yapılan cumhurbaşkanlığı seçimini kazanarak, Tükmenistan’ın yeni cumhurbaşkanı olmuştur.


GENEL BİLGİLER



Coğrafî Konum
Türkmenistan Cumhuriyeti Orta Asya’nın güneyinde yer almaktadır. Hazar Denizi kıyısında yer almakta olup kuzeydoğusunda Özbekistan, kuzeybatısında Kazakistan, güneyinde İran ve güneydoğusunda Afganistan ile komşudur. 488,000 km’lik yüzölçümü ile bağımsız devletler topluluğunun en büyük dördüncü devletidir. Kara Kum çölü ülkenin %80’ini kapsamaktadır.
Ülkenin başlıca üç nehri Ceyhun (Amudarya, 2,620 km), Tejen (1,150 km) ve Murgab (978 km) dır. Karakum kanalı 1100 km uzunluğuyla tarım sektörü açısından hayati rol oynamaktadır. Nüfusun yarısı da kanal kıyısında yoğunlaşmıştır
Ülkenin Başkent Aşkabat’ın da bulunduğu güney bölgesi deprem kuşağında yer almaktadır ve en son deprem şehrin tamamının yok olmasına neden olan 1948 yılındaki 8 şiddetindeki depremdir.
Başlıca şehirler Başkent Aşkabat, Türkmenabat, Daşoğuz, Türkmenbaşı ve Mari’dir.
Yıllık ortalama sıcaklık ülkenin kuzeyinde 11-13ºC iken güneydoğusunda 15-18ºC arasındadır. Ocak ayı ülkenin kuzeydoğusunda oratalama -6ºC ve güneydoğusunda 5ºC sıcaklıkla yılın en soğuk ayıdır. En sıcak ay olan temmuz 40ºC nin üzerinde sıcaklıklara maruz kalbilmektedir. Yıl boyunca kuru ve güneşli bir hava hakimken, kısa süreli sağanak yağışlar da görülür. Kışları kar yağışı da görülebilir.
Yeşil zemin üzerine gönder tarafında içerisinde geleneksel Türkmen Kilim Motiflerinin bulunduğu kırmızı bir şeridin ve ucu gönder tarafına bakan, bayrağın yukarı kısmında bulunan ve ucunda beş adet beyaz beş köşeli yıldızın bulunduğu beyaz bir hilalin koyulması ile oluşturulmuştur. Ay Türk Devleti olduğunu 5 yıldız 5 vilayetini simgeler.


Nüfus Yapısı ve Dil
Bağımsız devletler topluluğu içerisinde alan büyüklüğü açısından dördüncü sırada yer alsa da nüfus 5.799 milyondur. Nüfusun
%77’si Türkmen olup diğer etnik grouplar Özbekler (%9.2), Ruslar (%6.7), Kazaklar (%2), Tatarlar (%0.8), Azeriler (%0.8), Ermeniler (%0.8), Beluşiler (%0.8) ve Ukraynalılar (%0.5)dır. Nüfusun %45’i kırsal kesimde yaşamaktadır.


Siyasî ve İdarî Yapısı
1924'te Türkmenistan SSCB’ne bağlı bir Cumhuriyet haline gelmiş ve Türkmen Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti kurulmuştur. 7 Ocak 1990 tarihinde ise Türkmenistan’da, seçimler yapılmış, resmi dil Türkmence kabul edilmiş, 22 Haziran 1990 tarihinde Türkmenistan egemenliğine, 27 Ekim 1991 tarihinde de bağımsızlığına kavuşmuştur. Türkmenistan'ın bağımsızlığını ilk Türkiye tanımıştır.

İran, Irak, Suriye, Anadolu Türkmen boylarına ait olanlar için "Türkmen" deyimi kullanılır. Türkmenler, Türklerin Oğuz soyundandır.].


Eğitim
Tarihteki Türk Devletleri Türkmenistan'da 12 Nisan 1993 tarihinden itibaren Kiril harflerinin bırakılması, belli bir süre sonra da Latin harflerine (alfabesine) geçilmesi kararlaştırılmıştır. 9 yıllık zorunlu eğitim bulunan ülkede ayrıca 9 yıllık meslek okulları ve bunlara bağlı 4 yıllık yüksek eğitim okulları(Üniversiteler) vardır. Ama 2007 senesinden sonra zorunlu eğitim okullarda 10 sene ve Üniversitelerde de 5 sene olmuştur. Ülkede Magtymguly Devlet Üniversitesi ve Türkmenistan Bilimler Akademisi,Türkmen - Türk Üniversitesi ve diğerleri mevcuttur. Tüm Türk Devletlerinde olduğu gibi Türkmenistan'da da çok sayıda Türk Okulu bulunmaktadır. Bu okullar Türkmen - Türk ilişkilerinin gelişmesinde büyük etkenlerdendir.

Sağlık ve Sosyal Güvenlik Hizmetleri

Türkmenistan'da doğalgaz, elektrik, su ve tuz'un 2030 yılına kadar vatandaşlara tamamen bedava dağıtılması kararlaştırılmıştır. Türkmenistan'da sağlık hizmetleri tamamen devlet tarafından verilmekte olup, askeri ve demiryolu personeli kendi kurumları tarafından bu hizmeti almaktadır.Sağlık sektörü dört bölümde faaliyet göstermektedir:a- Araştırma hastaneleri,b- Şehir düzeyinde sağlık kuruluşları, doğumevi ve dispanserleric- İlçe düzeyinde sağlık kuruluşlarıd- Köylerde, köy hastaneleri, doğumevleriBunların yanında koruyucu sağlık hizmetleri de sağlık sektöründe önemli yer tutar.Türkmenistan'da sosyal yardımın büyük çoğunluğu emekli fonundan karşılanmaktadır.Emekli ve Sosyal kesintilerle ödenmektedir.


Ekonomik Durum
Tarımsal ürünlerin başında pamuk, meyve, sebze ve hububat gelmektedir. Nüfusunun yarıdan fazlasının köylü olması ve çalışanların %42.77'sinin tarımda yer alması Türkmenistan'a bir tarım ülkesi görüntüsü vermesine rağmen, ülke topraklarının büyük bir kısmının tarıma elverişli olması nedeniyle tarım Amu Derya Nehri boyunca yapılmaktadır. BDT pamuk üretiminin %17'si Türkmenistan'da gerçekleştirilmektedir.Hayvancılıkta kıraç ve step alanlarda koyunculuk önem kazanmış, büyükbaş hayvanlarda sığır yetiştiriciliği ön plana çıkmıştır. Domuz ve kümes hayvanları yetiştiriciliği de hayli fazladır.Türkmenistan doğal kaynaklar bakımından zengin bir ülkedir. Özellikle petrol ve doğalgaz en önemli yeraltı kaynaklarıdır. Henüz işletilmemiş geniş petrol sahaları bulunmaktadır. Sülfür, krom, kurşun, brom, kömür ve potasyum en önemli doğal kaynaklarıdır. Enerji üretimi açısından zengin olan Türkmenistan'da yıllık üretim 15 milyar kw civarında olup, %40'ını ihraç etmektedir. Doğalgaz rezerv ve üretiminde diğer Orta Asya Türk devletlerinden en önde gelenidir.Türkmenistan'da temel sanayi dalları petro-kimya, tekstil, gübre, pencere camı, gıda sanayidir. Çalışabilir nüfus olan 2.300.000 kişinin %42.''si tarımda, %10.8'i sanayi dallarında diğerleri hizmet sektöründe kullanılmaktadır. 2008 verilerine göre işsizlik oranı %10-15 cvarındadır.Buda yabancı yatırımların istihdam sorununda olumlu etkisi gözlenmektedir..genel vasıflı işci ihtiyacı mevcuttur.Türkmenistan'ın 2007 yılı ihracatı 4 milyar dolar (yaklaşık değerler)olup, ihraç ürünleri, doğalgaz, pamuk, petrol ürünleri, elektrik, tekstil, el yapımı halılardır. İthalatı ise 3.5 milyar dolar olup(yaklaşık değerler), en çok Türkiye, Rusya Federasyonu, Kazakistan, Azerbaycan, Özbekistan, İran ve Avrupa topluluğu ile yapmaktadır.



TÜRKBİRDEV İÇİN GÖRÜŞ:
Ortaasya denince günümüzde petrol ve boru hatlarının ilk önce akla gelmesi vazgeçilmez bir şartlanma olsa gerekdir.Bu şartlanmayı bölgenin jeolojik yapısında aramak lazımdır.SSCB’nin parçalanmasından sonra ortaya çıkan devletlerde petrol,doğalgaz rezervleri açısından üç ülke ön plana çıkıyor.Azerbaycan,Kazakistan ve Türkmenistan.Bu ülkelerdeki mevcut rezervlerin yanında, bugünkü işletmelerinde geri teknolojiyle, beraber ortaya çıkan rakamlar, 2000’li dünyasının kaynak ihtiyaçının yavaş yavaş bu bölgeye kayacağını göstermektedir.Şimdi mesele buralara kim sahib olacak.Zira, buraları kontrol eden, 2050-2100 dünyasındaki enerji kaynaklarına da hüküm etmiş olacakdır.


TÜRKMENİSTAN ‘NIN TÜRKBİRDEV’E KATKILARI
***21.yüzyılın en zengin ülkelerinden biri olmaya aday Türkmenistan’ın bunu gerçekleştirmesi için, bugünden uyguladığı isabetli politikaların sonuç vereceği görülmektedir.

***Güçlü Türkmenistan için, genç olan nüfusun dünya’yı tanıması ve iyi öğretilmesi gerekmektedir ki, bu gayet planlı (istismar olsada) bir şekilde devam etmektedir.Yurtdışına giden çocukların ülkelerine dönmeleri ve vakit kaybetmeden devlet yönetiminde etkin hale getirilmekdedir.

***Ülkedeki Rus nüfusu giderek azalmaktadır.Ama, Ruslar hala ordu ve yönetimde söz sahibidirler.Türkmenistan, geleceği için Rusları kızdırmadan ,kademeli olarak özellikle, ordu ve ekonomi de kendi insanına güvenmelidir.Nitekim,çalışmalar, bu yöndedir.

***Ekonomi de yabancı yatırımlar teşviki yanında, Türkmen özel sermayesinin oluştrulmasının önü yavaş yavaş açılmalıdır. Bu sermayenin yetişmiş insan gücü ve mevcut imkanları ile TBD bağlıları tarafından karşılanabilir durumda olması cazibelidir.

***Doğalgaz konusunda tek boru hatlı projeler yerine, birden fazla alternatifi olan, TBD için cezbedici çalışmalar yapıldığı görülmektedir ki doğrusu da budur.

***Gaz yanında, petrol ve özellikle pamuk da tekstil sanayindeki ciddi yatırımlar Türkmenistan’ın geleceğini güven altına aldığı görülmektedir. Bu Pazar TBD geniş yüzölçümünde değerlendirilecektir.Sonuç olarak Rusya’nın tekrar eski güçüne gelince, Türkmenistan’a olan ilgisinin birden bire sert bir biçimde artacağı düşünüldüğünde, bağımsız güçlü Türkmenistan’ın oluşturulması için ekonomik gelişmişliğe paralel olarak,eğitilmiş insan gücüyle, tüm doğalgaz boru hattı projeleri hızlı bir şekilde hayata geçirmek zorundadır. Bu aşamada TBD oluşumundan kaynaklanacak güç …Ülke güvenini artıracak ve Pazar payını ve rekabet imkanlar konusunda elini hep güçlü tutacaktır.Unutulmamalıdır ki ekonomik güç siyasi ve askeri güçü beraberinde getirecek dir.
TÜRKBİRDEV’İN TÜRKMENİSTAN ‘A KATKILARI
Türkmenistan coğrafi ve siyasi sınır ülkelerin gaza bakışları, muhtemel ihtimallerin tahlil ettikden sonra Türkmenistan’ın uyguladığı ve düşündüğü projeler değerlendirmek de fayda vardır.

01-Bu refahın gerçekleşmesi için mutlaka eldeki kaynakları takasla değil, nakit paraya dönmesi gerekmektedir.Peki bu nasıl olacakdır? Bu soru bugün Türkmenistan’ın millî bir sorunudur. Bu mesele çok dikkatli izlenen politikalarla, akılcı işlemlerle çözümlendiği görülmektedir.Türkmenistan gazın dünya pazarlarına çıkışında Rus ,ABD,Türkiye ,İran kartlarını ve güçlerini çok iyi bilmektedir. İşte Bu aşamada TBD ‘’in oluşturacağı güç birliği Türkmenistan’ın bu pazarlara girmesinde elini güçlendirecektir.

02-Türkmenistan’ın bu ülkelere karşı izlediği politika Rusya’yı hiçbir şekilde gözardı etmemektir. Rusya’nın tekrar eski güçüne kavuştuğu vakit askeri olarak dayanma güçü sınırlı olduğundan , Turkmenbasi ülkesini siyasi yollarla korumayı tercih ederek, Türkmenistan’ı İsviçre modeli gibi ”tarafsız ülke” konumuna getirmiştir. Türkmenistan, gaz konusunda bir manada, Rusyadaki hatları koruyarak, belki fazla revize etmeden, parasını isteyerek sürdürmek zorundadır.Bunun yanında, Türkmenistan Rusya’yı dengelemek için ABD’ye karşı tavizkar bir politika izlemeye çalışmaktadır.

TBD Türkmenistan politikasında ki bu Rusya'yı dengeleme politikasında ABD den daha güclü bir yapıdır. Cünkü Ekonomik Gücü hergeçen gün gelişen-sıcak denizlerle bağlantılı ve ulaşım maliyetlerini asgariye indirecek 70 Milyonluk bir Türkiye Türkmenistan a kucak acacak Türkmen kardeşlerimiz serbest ekonomi yapmakta ve yetişmiş insan gücüne ulaşmakta Türkiye nin imkanlarından faylanma imkanına kavuşacaklardır.

03-Temelde, Doğalgaz konusunda Türkmenistan, gazı dört bir yandan ve en kısa yoldan Dünya pazarına çıkarma çabasındadır.Japonların Çin üzerinden gazı geçirme projeleri, yanında Pakistan’la imzalanan ve uygulama aşamasındaki 20 milyar m3 doğalgaz antlaşması, İran-Türkmen-Türk projesi ile birlikde İran üzerinden Basra körfezine inme yolları hep bu düşüncenin uzantısıdır. TBD Türkmenistan ‘ın zengin doğalgaz rezervlerini zaten alt yapıları hazırlanan TÜRKMEN-TÜRK projesi ile Azerbaycan üzerinden daha düşük maliyetlerle ve TBD imkanları ile en doğal ve kendi birlik hattını kullanacaktır.

04-Türkmenistan zengin yatakları TBD arazileri kullanılarak kurulacak ulaşım hatları boyunca bu hatlarda yıllardır gözü olan Arap ve ABD Ve Rusya nın stratejik planlarını cokertecektir. Bu TBD İN Türkmenistan'ı güçlendireceği gibi Kardeş birliğimize de katkıda bulunacaktır.

05-Dünyada kurulumuş olan Tüm birlikler artık gözünü halen daha kullanılmaya bile alınmamış Türk Cumhuriyetleri yer altı ve yerüstü zenginliklerini bir şekilde kullanma ve pastadan pay alma cabasındadırlar. Neden biz kendi Türk Birliğimizi kurarak bu imkanları kendimizin güçlenmesi ,kendi halkımızın refah seviyesini artırmak için kullanmayalım..Biz bu güce sahibiz .Düşünün kendi cumhuriyetlerimiz arasında serbest dolaşım-ekonomik özgürlük ve eşit eğitim imkanlarının olması Türk Kültürünün Türk Dilinin Türk Tarihinin Dünya ya acılması ve bu gücün Dünya barışının sağlanmasındaki rölünün önemi ne büyüktür.

Özetle TBD Tüm Cumriyetlerimize Olduğu Gibi Türkmenistan'a da
*Kolay İş gücü temini
*Sıcak denizlere ulaşım
*Serbest Turizm imkanları
*Geniş Eğitim ve Öğretim
*Ticaret imkanlarının genişliği
*Tüm Ülke ihtiyaclarının daha ekonomik şartlarda temini
*Güç birliğinin verdiği güven
*Geniş Pazar imkanı
*Para birliğinin verdiği ekonomik kazanç
*Ortak bir güvenliğin Dünya barışına sağladığı katkı
*Uzay teknolojisine gecişte TBD nin katkıları…
*Fakir olan yerüstü zenginliklerinin TBD devletleri imkanları içeriğinde karşılanabilir durumda olması imkanı sağlıyacaktır.

TÜM BU GELİŞİMLER İÇERİĞİNDE CEVRESİNDE VE DÜNYADA VUKU BULAN GELİŞMELERİN TÜRKMENİSTAN YER ALTI ZENGİNLİKLERİNDEKİ DEĞERİNDE PASTA DURUMUNA GELMESİNE YOL ACMAKTA VE BU GELİŞİMLE 250 MİLYON TÜRKBİRDEV ‘İN OLUŞUMUNDAKİ KARARLAR PLANLI VE PLANLANACAK OYUNLARIN KARŞISINA ÇİN SEDDİ GİBİ ÇIKACAKTIR ÇÜNKÜ AŞIKARDIR Kİ TÜRKBİRDEV KENDİ KENDİNE YETEBİLECEK GÜÇTEDİR VE HER GİRDİĞİ PAZARDA SÖZÜNÜ KABUL ETTİRECEK KONUMA SAHİPTİR.

Ara Yorum:
Gurbanguli Berdimuhammedov’un Devlet Başkanlığı görevine gelişi ile yeni bir döneme giren Türkmenistan’ın, demokratik kurumların gelişmesi, insan hakları ve özgürlüklerinin uygulanması yönündeki çabalarının yanı sıra, işbirliğine açık, barış yanlısı politikaları da BM, diğer ülke liderleri ve iş dünyasının dikkatini çekmeye başladı. Türkmenistan, zengin enerji kaynaklarının yanısıra enerji projeleri, bölgesel ulaştırma koridorları ve transit güzergahların tesisi açısından da önemli konuma sahiptir. Ancak, bölge ülkelerinin dünya pazarlarına doğrudan bağlantısı olmaması, bazı ekonomik ve sosyal sorunların çözümünü zorlaştırmaktadır.İşte burada TBD devreye girecektir…

Bu çerçevede Türkmenistan’ın iletişim, ulaştırma ve enerji güzergahlarını geliştirmesinin bölgesel sorunların çözümüne katkı sağlayacağı değerlendiriliyor. Bu gelişmelerin sonucu olarak Türkmenistan’ın Türkiye ve Batı ile işbirliği olanaklarını artıracağı düşünülüyor.Bu aşamada özellikle çin ve Avrupa Ülkeleri gelecekte Asya da parlıyan bir yıldız olacak Türkmenistan’ın doğal zenginliklerini kullanabilmek maksadı ile heryeni günde bir proje gündeme getirmektedirler…TBD bu pazarda güçlü bir el olacaktır.

TÜRKMENİSTAN VE GÜNCEL YORUM
03 / 12 / 2008
Orta Asya’nın parlayan yıldızı Türkmenistan genç Cumhurbaşkanı Berdimuhamedov’un önderliğinde dünyaya açılıyor. Göreve geldiği 20 aydan bu yana 15 ülkeyi ziyaret eden Cumhurbaşkanı Berdimuhamedov kasım ayında Güney Kore, Almanya ve Avusturya’ya resmi ziyarette bulundu. Malezya Başbakanı Abdullah Bedevi Aşkabat’ta uluslar arası petrol gaz fuarının açılışına katıldı ve Cumhurbaşkanı Berdimuhamedov’la görüşme gerçekleştirdi. 28 kasım’da ise Türkiye Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Türkmenistan Cumhurbaşkanı Berdimuhamedov’un davetlisi olarak Hazar Denizi kıyısındaki Avaza tatil beldesinde 3’lü zirvede buluştular. Böylece bir ay içinde Cumhurbaşkanı Berdimuhamedov 6 ülkenin devlet ve hükümet başkanlarıyla görüşerek adeta diplomatik atak başlattı.

2 yılda büyük değişim: Berdimuhamedov göreve başlayalı henüz 2 yıl bile olmadığı halde ekonomi, demokrasi, eğitim, sağlık, turizm ve dış politikada ciddi değişim yaşanıyor. Berdimuhamedov’un “kalkınış” programı meyvelerini veriyor. ABD’de her yıl özgürlük raporu yayınlayan Freedoom House adlı kuruluş bu yıl demokrasi dışı diktatörlükle yönetilen ülkeler arasında Asya’da Kazakistan, Özbekistan, Çin ve özellikle Rusya’yı şiddetli biçimde eleştirirken, demokrasi reformu başlatan Türkmenistan bu listede yer almadı. Bu da Türkmenistan’ın demokrasi konusunda attığı samimi adımların ve dış politikada izlediği “açık kapılar” siyasetinin başarısı olarak gösterilebilir.

Almanya’da muhteşem karşılama:
Göreve başladıktan 21 ay sonra ilk defa bir Avrupa ülkesine resmi ziyaret gerçekleştiren Türkmenistan’ın genç ve dinamik lideri Bedri muhamedov Avrupa nın bir numaralı ülkesi Almanya’da değerli bir konuk olarak ağırlandı. “Türkmen-Alman ekonomi forumu”nda Alman bakan ve iş adamlarına almanca hitap eden Berdimuhamedov konuşmasını “Türkmenistan’a gelin. Çalıişın, çalışın, çalışın!” diye tamamladı. Alman bakan ve sanayiciler Berdimuhamedov’u ayakta alkışladılar. Alman Ekonomi Bakanı Michael Glos Berdimuhamedov’a “sayın cumhurbaşkanı bize jest yaptı, biz de Aşkabat’a gidince Türkmence konuşacağız” diyerek teşekkür etti. Foruma Almanya’nın önde gelen firmalarının yöneticileri büyük ilgi gösterdiler. Ertesi gün Berdimuhamedov Avrupa’nın en önemli ülkesi Almanya’nın başbakanı Angela Merkel tarafından askeri törenle karşılandı. Merkel ortak basın toplantısında Türkmenistan’ın zengin potansiyele sahip bir ülke olduğunu ve karşılıklı iş birliğini geliştirmeyi arzu ettiklerini açıkladı. Berdimuhamedov’da Alman firmalarından memnun olduklarını çeşitli projelerde birlikte çalışmak istediklerini belirtti.Türkmen lider Merkel’den sonra Alman Cumhurbaşkanı Horst Kohler ve İçişleri Bakanı Steinmeier ile ayrı ayrı görüştü. Böylece Türkmen lider Almanya’nın Başkentinde, Avrupa ülkeleri ile ilk ziyaretini başarıyla gerçekleştirdi. Berlin’den sonra Münih kentine gelen konuk Cumhurbaşkanı burada Almanya’nın önde gelen sanayicileriyle bir yemek yedi. Yemeğe dünya turizm devi TUI’nin yurtdışı ilişkiler başkanı Gunter İhlau da katıldı.
Avusturya’da Nabucco gündeme geldi:
Almanya’dan Avusturya’ya geçen Berdimuhamedov burada Avusturya Cumhurbaşkanı Heinz Fischer tarafından Viyana’daki Hofburg Başkanlık Sarayında törenle karşılandı. Berdimuhamedov onuruna akşam yemeği ve konser verildi. Viyana’da düzenlenen Türkmenistan-Avusturya Ekonomi Forumu’na Avusturya’lı 80 firmanın yöneticileri iştirak etti. Berdimuhamedov Türkmen gazını Avrupaya taşıyacak ve Türkiye’den geçecek Nabucco Projesi’nin son durağı olan Viyana’da çok önemli konuk sıfatıyla en üst düzeyde ağırlandı. Avusturya’lı ev sahipleri Türkmen lideri memnun etmek için adeta seferber oldular. Nabucco Projesi’ni gerçekleştirecek yatırımcı firmalardan biri olan Avusturya’lı OMV şirketi geçen ay Aşkabat’ta ofisini hizmete açmıştı.

Yeni gaz sahası Türkmenistan’a 50 yıl yeter:
Kasım ayında Aşkabat’ta düzenlenen uluslar arası petrol gaz fuarına dünya enerji devleri BP, Shell, Exxon Mobil, Chevron gibi şirketlerin yanı sıra Türkiye’den Çalık Enerji, Lotus Enerji, Atilla Doğan firması da stand açtılar. Fuarın açılış törenine Malezya Başbakanı Abdullah Bedevi de katıldı. Fuarın 2. günü düzenlenen konferansta Türkmenistan’ın Güney Yolöten-Osman bölgesinde yeni doğalgaz yataklarını bulan İngiliz araştırma şirketi Gaffney-Cline direktörü Jim Gillet ilginç bir sunum gerçekleştirdi. İngiliz uzman Türkmenistan’ın yeni gaz sahasının en az 4 trilyon, en fazla 14 trilyon metreküp rezerve sahip olduğunu açıkladı. Türkmenistan halen yılda 70 milyar metreküp doğalgaz üretiyor. Bunun 55-60 milyar metreküpünü Rusya ve İran’a satıyor. Bugünkü durumu dikkate alırsak, yeni gaz sahası asgari 4 trilyon metreküp bile olsa Türkmenistan’a 50-60 yıl yetecek ilave rezerv sağlıyor. Türkmenistan Berdimuhamedov’un 10 yıllık kalkınış programıyla doğalgaz üretimini 2 katına yani 150 milyar metreküpe yükseltmek istiyor. Türkmenistan 2009 yılında Rusya’ya satacağı gazın fiyatını 150 dolara çıkarıyor. Fiyat aynı kalsa bile Türkmenistan 150 milyar metreküpe üretime ulaştığı zaman sadece doğalgaz geliri 20-25 milyar doları aşacak. Petrol, tekstil ve turizm gibi diğer gelirler buna eklenirse nüfusu 6 milyon olan ülkeye büyük refah ve zenginlik getirecek. Genç lider Berdimuhamedov’un önderliğinde atavatan Türkmenistan’ı parlak bir gelecek bekliyor…

DÜNYA PİYASALARINDA TÜRKMENİSTAN DEĞERLENDİRMESİ
CIA ve IMF`in Türkmenistan verileri tutmuyor …(ANKA)- CIA`nın halka açık World Factbook`una göre Türkmenistan 2005 yılında ana tüketicileri olan Rusya ve Ukrayna`ya bin metreküpünü 44 dolardan sattığı doğalgazın fiyatını 66 dolara çıkarmak istedi. Bu arada iki önemli kuruluş CIA ve IMF`nin Türkmenistan`ın ekonomik verilerini farklı yorumladığı ortaya çıktı. CIA Türkmenistan`ın ekonomik istatistiklerini özellikle GSYİH büyüme oranlarını güvenilmez bulurken, IMF`nin 2006 Dünya Ekonomik Görünüm Raporu`nda ise CIA`nın güvenilmez bulduğu rakamlara yer verildi. IMF raporuna göre devlet yönetim biçimi eleştirilen Saparmurat Niyazov`un iktidardaki son yıllarında Türkmenistan Bağımsız Devletler Topluluğu`nun `zengin` ülkeleri arasında en yüksek büyüme hızını yakalayan ülke oldu. IMF`nin 2006 Ekonomik Görünüm Raporu`na göre, Türkmenistan, 2004 ve rakamları tahmini olan 2006-2007 arasındaki yüzde 9 ile yüzde 14.7 arasındaki büyüme rakamlarıyla, en zengin beş BDT ülkesi arasında birinci oldu. Türkmenistan Rusya, Ukrayna, Kazakistan, Belarus`u geçti. Türkmenistan`ın büyümesini düşük gelirli BDT ülkelerinden Azerbaycan yakaladı.Yine IMF`nin tahmin ve gerçekleşen rakamları itibarıyla 2004-2007 arasında Türkmenistan, en gelişmiş beş BDT ülkesi arasında tüketici fiyatlarının en az arttığı ülkeler arasında yer aldı. Dört yılda, Türkmenistan`da tüketici fiyatları sırasıyla, yüzde 5.9, yüzde 10.7, yüzde 9, yüzde 8 oranlarında arttı.Cari İşlemler Dengesi fazla veren gelişmiş BDT ülkeleri içinde Türkmenistan, son üç yılda Rusya`dan sonra ikinci sırada yer aldı.

CIA`YA GÖRE RAKAMLAR
Kişi başına düşen doğalgaz rezervi bakımından dünyanın önde gelen ülkelerinden biri olan Türkmenistan`ın ekonomik açıdan diğer BDT ülkelerine göre gelişmiş olmasında enerjinin büyük katkısı bulunuyor.Dünyanın en büyük onuncu pamuk üreticisi olan Türkmenistan`da geçen yıllardaki düşük pamuk rekoltesi bu alandaki ihracatı yarı yarıya azalttı. CIA`nın halka açık World Factbook`unda Türkmenistan`a ayrılan bölümde ülke ekonomisi hakkında şu bilgiler veriliyor:`Türkmenistan`ın ekonomik istatistikleri devlet sırrıdır ve GSYİH ve diğer rakamlar için geniş bir hata marjı bulunmaktadır. Özellikle GSYİH büyüme oranları belirsizdir.İktidardaki eski otoriter komünist rejim ve kabile bazlı sosyal yapıyla Türkmenistan gaz ve pamuk satışlarıyla yetersiz ekonomisinin çarkını döndürebileceğini umuyor ve ekonomik reformlara ihtiyatlı yaklaşıyor. Özelleştirme hedefleri sınırlı durumdadır. 1998-2005 yılları arasında Türkmenistan sürekli olarak, doğal gaz için yeterli ihracat rotası azlığından ve büyük kısa vadeli borç ödemelerine maruz kaldı. Bununla birlikte aynı dönemde 2003-2005 yıllarında her yıl ihracat yüzde 20`den yüzde 30`a yükseldi, buna da yüksek uluslararası petrol ve gaz fiyatları neden oldu. 2005`te Aşkabat doğal gaz ihracat fiyatlarını ana tüketicileri Rusya ve Ukrayna için bin metreküpü 44 dolardan 66 dolara çıkarma arayışına girdi.Yakın gelecek için genel beklenti geniş çaplı iç yoksulluk, dış borç yükü, hükümetin petrol ve gaz gelirlerinden akılcı biçimde yararlanmaması ve piyasa yönelimli reformları kabul etmedeki isteksizliği dolayısıyla cesaret kırıcıdır.Türkmenistan`ın ekonomik istatistikleri devlet sırrıdır ve GSYİH ve diğer rakamlar için geniş bir hata marjı bulunmaktadır. Özellikle GSYİH büyüme oranları belirsizdir.`
YORUM FARKIUluslararası Para Fonu`nun, CIA`nın `belirsiz` dediği GSYİH büyüme rakamları üzerine istatistiklerini 2006 Dünya Ekonomik Görünüm Raporu`nda yer vermesi dikkat çeken bir yorum farkı oluşturdu.

DİĞER GÖSTERGELER
Amerikan Merkezi Haberalma Teşkilatı`nın halka açık raporlarına göre, Türkmenistan ile ilgili diğer ekonomik verilerden bazıları da şöyle:`Satınalma Güçü Paritesine Göre GSYİH: 39.14 milyar dolar (2005 tahmini)Resmi Döviz Kuru`na göre GSYİH: 13.99 milyar dolar (2005 tahmini)Reel GSYİH büyüme oranı: IMF tahmini yüzde 6. Not: Resmi hükümet istatistiği yüzde 21.4 büyümeyi gösteriyor. ancak bu tahminler büyük ölçüde güvenilmez bulunuyor. (2005 tahmini)Kişi Başına GSYİH: 7 bin 900 dolar (2005 tahmini)İşsizlik oranı: yüzde 60 (2004 tahmini)Yoksulluk sınırının altındaki nüfus: yüzde 58 (2003 tahmini) (ANKA)

Tabiî ki bu raporların içeriğinde ;Türkmenistan’nın ülke ekonomisini kontrol etme düşüncesini ön plana çıkarmayı amaç edinen Dış devletlerin ;amaçlarını ve planlı göstergelerini; dikkate alma gerekliliği mevcuttur. Yıllarca üzerinde çeşitli yollarla oynanan Türk birliğinin gelişimini engelleme ve mevcut verilerin çıkarlar doğrultusunda düzenlenmesi bunların stratejik planlara dahil edilmesi düşüncesi göz önünde bulundurulmalıdır…Güçlü bir TBD için Tartışılmaz Bir Güç TÜRKMENİSTAN ve TÜRKMENİSTAN için bulunmaz bir fırsat TÜRKBİRDEV…Hep BERABER… Kardeş birliğimize doğru….

***Tüm yazılımlar bilimsel alıntılar olup yorumlar ve değerlendirmeler kişisel olarak yapılmış; gelişen ve globalleşme ye çalışan dünya da oluşturulması muhtemel bir gücün yaratacağı TÜRKBİRDEV görüntülenmeye ve Türkmenistan’ın bu güç içersindeki yeri ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır.
KAYNAKÇA
*Economic Inelligence Unit Turkmenistan Country Profile 2003
*Economic Inelligence Unit Turkmenistan Country Report March 2004
*TC Devlet Bakanlığı (Türki Cumhuriyetlerden Sorumlu) www.turkcumhuriyetleri.gov.tr
*Business Information Service for the Newly Independent States (www.bisnis.doc.gov)
*TC Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı
*www.foreigntrade.gov.tr/ead/DTDERGI/ocakozel20 *http://www.trade.uktradeinvest.gov.uk/turkmenistan
*www.biyografi.net (Binlerce Biyografi)
*http://www.haber1.com/ Anadolu Ajansı
*Kaynak: The Economist Intelligence Unit
*Naciye Saraç Global Yorum İnternet Dergisi nsarac@globalyorum.com
*T.C.BaşbakanlıkDış Ticaret Müsteşarlığıİhracatı Geliştirme Etüd Merkezi(Asım Çalış)
Kadir M.TÜRKEN

1 yorum:

  1. TÜRK DEVLETLER BİRLİĞİ'NİN KURULMASINI,
    ABD,AB VE ÖTEKİ EMPERYALİST ÜLKELER İSTEMEZLER.
    TÜRK DEVLETLER BİRLİĞİ, MASONİK DÜŞÜNCEYE TERSTİR.
    TÜRK DEVLETLER BİRLİĞİ'NİN KURULMASI, TÜRK'ÜN DÜNYA'YA HÜKMETMESİ ANLAMINA GELİR Kİ, TÜRK'ÜN DÜNYAYA HÜKMETMESİNİ EMPERYALİSTLER İSTEMEZ.

    BÜTÜN BUNLARA KARŞILIK, (ELBETTE DUALARIM SİZİNLE) TÜRK DEVLETLER BİRLİĞİNİ KURMAYI BAŞARIRSANIZ, MUSTAFA KEMAL'İN ÜLKÜSÜNÜ DE GERÇEKLEŞTİRMİŞ OLACAKSINIZ..
    ALLAH MUVAFFAK EYLESİN (amin)

    KALPAKLI
    Damarlarında ASLİ CEVHER bulunanlara selam olsun!

    YanıtlaSil